Dầu nhớt chuyên dụng cho mỏ đá: Lựa chọn nào giúp vận hành ổn định?

Trong môi trường làm việc khắc nghiệt, bụi đá dày đặc, tải nặng liên tục và thiết bị phải hoạt động gần như không ngừng nghỉ, việc lựa chọn dầu nhớt chuyên dụng cho mỏ đá không còn là câu chuyện “tiết kiệm chi phí” mà là yếu tố sống còn để dây chuyền vận hành ổn định. Từ động cơ, hộp số, thủy lực đến hệ thống băng tải, mỗi vị trí đều cần một loại dầu bôi trơn phù hợp về cấp độ nhớt, tính năng chịu tải, chống mài mòn và chống oxy hóa. Chọn sai dầu nhớt có thể khiến thiết bị nhanh hư, dừng máy ngoài kế hoạch, đội chi phí sửa chữa lên gấp nhiều lần. Vậy đâu là tiêu chí quan trọng để chọn đúng dầu nhớt chuyên dụng cho mỏ đá và tối ưu hiệu suất cho cả mỏ lẫn nhà máy? Bài viết này sẽ đi thẳng vào những yếu tố kỹ thuật cốt lõi mà chủ mỏ và kỹ thuật vận hành không thể bỏ qua.

Giới thiệu ngành mỏ & nhà máy đá

Ngành khai thác và chế biến đá đặc biệt có những điều kiện làm việc rất khắc nghiệt. Các máy móc và thiết bị thường phải chịu tải trọng lớn, phải hoạt động dưới rung động mạnh, trong môi trường đầy bụi đá, nhiệt độ có thể lên cao và hoạt động liên tục không ngừng nghỉ. Những thiết bị này yêu cầu hoạt động từ 10 đến 20 giờ mỗi ngày, tạo ra áp lực lớn lên các bộ phận cơ khí như chi tiết máy, bánh răng, vòng bi và cả hệ thống thủy lực.

Trong bối cảnh này, việc bôi trơn là vô cùng quan trọng, nó có thể quyết định đến 70% tuổi thọ của thiết bị, và nó cũng ảnh hưởng trực tiếp đến:

• Hiệu quả hoạt động của dây chuyền nghiền, sàng và vận chuyển.
• Tỷ lệ hỏng hóc máy móc và thời gian ngưng hoạt động.
• Chi phí cho các hoạt động bảo trì và thay thế linh kiện.
• Mức độ an toàn trong quá trình khai thác.

Nếu doanh nghiệp mỏ đá áp dụng một chiến lược bôi trơn hợp lý và khoa học, họ có thể giảm chi phí vận hành từ 30% đến 40% và kéo dài đáng kể tuổi thọ của thiết bị, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất.

Các thiết bị chính trong mỏ & nhà máy đá cần bôi trơn

Máy nghiền (Hàm – Côn – Búa – VSI)

Máy nghiền thường phải đối mặt với tải trọng cực kỳ lớn trong quá trình hoạt động. Điều này đòi hỏi chúng phải được cấu tạo từ các vật liệu chắc chắn và có khả năng chịu lực tốt để đảm bảo độ bền và hiệu quả sản xuất.

Trong suốt quá trình làm việc, máy nghiền cũng gặp phải vấn đề về bụi mịn. Loại bụi này có thể xâm nhập vào các bộ phận của máy và gây ra hiện tượng mài mòn, làm giảm tuổi thọ và hiệu suất làm việc của thiết bị.

Ngoài ra, máy nghiền hoạt động với tốc độ quay nhanh và có thể tạo ra nhiều chấn động. Tính chất này yêu cầu phải sử dụng loại dầu bánh răng và mỡ bôi trơn có độ bám dính cao, đồng thời có khả năng chịu tải cực áp (EP) để bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi sự hao mòn và hư hỏng.

• Chịu tải cực nặng

• Bụi mịn xâm nhập dễ gây mài mòn

• Tốc độ quay và chấn động lớn
  → Cần dầu bánh răng và mỡ có tính bám dính cao, chịu tải EP.

Máy sàng đá

Máy này hoạt động với cơ chế rung liên tục, tạo ra những chuyển động mạnh mẽ để giúp vật liệu di chuyển qua các lưới sàng. Chuyển động này không chỉ giúp tăng hiệu quả sàng lọc mà còn giảm thiểu thời gian xử lý, giúp công việc diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Trong quá trình hoạt động, ổ bi của máy thường gặp phải vấn đề như nhiệt độ tăng cao và độ ẩm giảm, dẫn đến tình trạng dễ bị nóng và khô mỡ. Để khắc phục tình trạng này, cần sử dụng loại mỡ bôi trơn chuyên dụng, chẳng hạn như mỡ EP2/VG. Loại mỡ này có khả năng chống nước tốt và khả năng bám dính cao, giúp bảo vệ ổ bi khỏi sự mài mòn và đảm bảo hoạt động trơn tru của máy.

• Chuyển động rung liên tục

• Ổ bi dễ nóng và khô mỡ
  → Cần mỡ EP2/VG cao, chống nước, bám dính tốt.

Hệ thống băng tải

Con lăn, ổ bi và trục quay là những thành phần quan trọng trong nhiều loại máy móc, đặc biệt là những thiết bị hoạt động trong môi trường có nhiều bụi bẩn. Môi trường này có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu suất làm việc của các bộ phận này.

Để duy trì hiệu suất hoạt động ổn định và bền bỉ, việc sử dụng mỡ bôi trơn có khả năng bám dính tốt là rất cần thiết. Mỡ bôi trơn không chỉ giúp giảm ma sát giữa các bề mặt tiếp xúc mà còn có khả năng chống lại sự tác động của bụi bẩn, ngăn chặn bụi xâm nhập vào bên trong ổ bi và trục quay.

Ngoài ra, sự tác động của nước, chất lỏng hoặc các yếu tố khác có thể làm rửa trôi mỡ bôi trơn, dẫn đến việc gia tăng ma sát và mài mòn. Do đó, việc chọn lựa loại mỡ có khả năng chống rửa trôi là cực kỳ quan trọng, nhằm đảm bảo rằng lớp bôi trơn vẫn duy trì được hiệu quả lâu dài trong suốt quá trình vận hành, giúp kéo dài tuổi thọ của các bộ phận máy móc này.

Xe cơ giới (máy xúc, máy ủi, xe ben)

Xe cơ giới, bao gồm các loại như máy xúc, máy ủi và xe ben, là những thiết bị quan trọng hàng đầu trong ngành khai thác đá. Những loại máy móc này đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện các công việc nặng nhọc và phức tạp tại mỏ đá.

Để hoạt động một cách hiệu quả, các thiết bị này cần được cung cấp các loại dầu motor như CI-4 hoặc CK-4, dầu dùng cho hệ thống truyền động, cũng như mỡ chuyên dụng cho các khớp nối. Việc sử dụng đúng loại dầu nhớt và mỡ bôi trơn là vô cùng cần thiết để đảm bảo máy móc vận hành trơn tru, tăng cường độ bền và giảm thiểu nguy cơ hư hỏng cũng như sự cố trong quá trình làm việc.

Máy nén khí – máy phát điện

Máy nén khí là thiết bị quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, giúp tạo ra khí nén cho các quy trình sản xuất. Trong quá trình vận hành, máy nén khí thường hoạt động liên tục để đáp ứng nhu cầu năng lượng của các thiết bị khác. Tuy nhiên, điều này cũng làm cho máy dễ bị nóng do phải làm việc với cường độ cao trong thời gian dài.

Để đảm bảo máy nén hoạt động hiệu quả và tránh hư hỏng do nhiệt độ cao, việc sử dụng dầu nén khí hoặc dầu động cơ có chất lượng tốt là rất quan trọng. Những loại dầu này không chỉ giúp bôi trơn các bộ phận bên trong máy mà còn có khả năng chống oxy hóa, từ đó làm giảm nguy cơ hình thành cặn bẩn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Việc lựa chọn dầu phù hợp không chỉ giúp máy hoạt động ổn định mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa và bảo trì trong tương lai.

Bộ truyền động – hộp số – bánh răng hở

Bộ truyền động, hay còn gọi là hộp số, là hệ thống giúp truyền lực từ động cơ đến bánh xe thông qua một loạt các bánh răng hở.

Hệ thống này thường phải đối mặt với mức độ ma sát cao, điều này có thể gây ra sự hao mòn nhanh chóng của các bộ phận bên trong.

Do đó, để đảm bảo hiệu suất hoạt động tốt nhất và kéo dài tuổi thọ của bộ truyền động, việc sử dụng chất bôi trơn là rất quan trọng. Ưu tiên nên dành cho các loại dầu như dầu EP (Extreme Pressure) hoặc các loại dầu tổng hợp giúp giảm thiểu ma sát hiệu quả. Nếu không thể sử dụng dầu, việc chọn mỡ bám dính đặc chủng cũng là một lựa chọn thích hợp để bảo vệ các bánh răng khỏi sự hao mòn do ma sát. Những loại dầu và mỡ này đều có đặc tính nâng cao khả năng chống ma sát, giúp cho hệ thống truyền động hoạt động trơn tru và ổn định hơn trong thời gian dài.

Các loại dầu nhớt & mỡ bôi trơn chuyên dụng cho mỏ đá

Dầu thủy lực (Hydraulic Oil)

Dầu thủy lực (Hydraulic Oil) là loại dầu được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng công nghiệp và máy móc.

Thông thường, các loại dầu thủy lực phổ biến mà chúng ta hay thấy trên thị trường có độ nhớt ISO VG 32, 46 và 68, tùy thuộc vào yêu cầu sử dụng cụ thể của từng thiết bị và điều kiện hoạt động.

Một trong những yêu cầu quan trọng đối với dầu thủy lực là khả năng chống mài mòn (AW), tức là khả năng bảo vệ cơ khí khỏi sự hao mòn do ma sát. Bên cạnh đó, dầu cũng cần có khả năng kháng oxy hóa tốt để đảm bảo không bị phân hủy dưới nhiệt độ cao, từ đó kéo dài tuổi thọ sử dụng. Hơn nữa, khả năng tách nước của dầu thủy lực là yếu tố cần thiết để tránh tình trạng nước gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất làm việc của hệ thống.

Dầu thủy lực thường được ứng dụng trong nhiều loại máy móc, bao gồm máy xúc, máy khoan đá và các hệ thống xi lanh thủy lực, giúp vận hành trơn tru và hiệu quả những thiết bị này trong công việc hàng ngày và trong các công trình xây dựng.

Tham khảo sản phẩm: Dầu thủy lực

Dầu bánh răng (Gear Oil)

Dầu bánh răng (hay còn gọi là Gear Oil) là một loại dầu thiết yếu, được sử dụng trong nhiều thiết bị cơ khí để đảm bảo hoạt động trơn tru và hiệu quả.

Về cấp độ nhớt, dầu bánh răng thường có các chỉ số như 150, 220, 320 và 460. Các cấp độ này chỉ ra độ nhớt của dầu, từ đó có thể chọn loại dầu phù hợp cho từng ứng dụng cụ thể.

Ngoài ra, dầu bánh răng cũng được sản xuất bằng công nghệ EP (Extreme Pressure), làm cho nó có khả năng chịu tải nặng, giúp bảo vệ các bộ phận cơ khí khỏi sự mài mòn và hư hỏng khi bị áp lực lớn.

Loại dầu này thường được áp dụng cho các hệ thống như hộp số của máy nghiền, nơi mà yêu cầu về độ bền và khả năng chịu tải là rất lớn, cũng như trong hộp giảm tốc của băng tải, nhằm đảm bảo hoạt động liên tục và ổn định của thiết bị.

Tham khảo sản phẩm: Dầu bánh răng

Dầu động cơ (Engine Oil)

Dầu động cơ là một trong những yếu tố quan trọng giúp duy trì hiệu suất và tuổi thọ của động cơ. Trong số các loại dầu động cơ hiện nay, dầu 15W40 và 20W50 thuộc tiêu chuẩn API CI-4/CK-4 được biết đến với khả năng bảo vệ tối ưu cho các động cơ diesel.

Loại dầu này không chỉ giúp cho động cơ hoạt động êm ái mà còn bảo vệ các bộ phận bên trong trong quá trình vận hành. Đặc biệt, với thiết kế cho các động cơ diesel, dầu này rất phù hợp với những xe thường xuyên làm việc trong điều kiện khó khăn, như vận chuyển hàng hóa nặng hoặc hoạt động liên tục trong thời gian dài.

Thêm vào đó, dầu 15W40 và 20W50 cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu ma sát giữa các linh kiện, từ đó ngăn ngừa hiện tượng mài mòn có thể xảy ra trong quá trình sử dụng. Việc lựa chọn đúng loại dầu động cơ không chỉ giúp bảo vệ động cơ mà còn góp phần nâng cao kiểu dáng, hiệu quả làm việc và tiết kiệm nhiên liệu cho phương tiện.

Tham khảo sản phẩm: Dầu động cơ

Mỡ bôi trơn (Grease)

Mỡ bôi trơn là một loại chất bôi trơn có khả năng giảm ma sát giữa các bộ phận cơ khí, giúp cho chúng hoạt động một cách trơn tru hơn. Trong số các loại mỡ bôi trơn, mỡ Lithium EP2 là một sản phẩm nổi bật, được sản xuất từ lithium và các hợp chất khác, mang lại hiệu suất cao trong việc giữ cho các chi tiết máy luôn được bôi trơn hiệu quả.

Mỡ này có tính chịu nước, tức là có khả năng chống lại sự tác động của nước và không dễ bị trôi rửa khi có môi trường ướt. Điều này giúp cho sản phẩm này có thể được sử dụng trong nhiều điều kiện làm việc khác nhau mà không lo ngại bị rửa trôi, đảm bảo hiệu quả bôi trơn lâu dài.

Ngoài ra, mỡ Lithium EP2 còn có khả năng chịu tải nặng và được phân loại theo tiêu chuẩn NLGI từ 2 đến 3. Điều này có nghĩa là nó có thể chịu được áp lực cao mà không bị hao mòn. Sản phẩm được khuyên dùng cho các ứng dụng như ổ bi của máy sàng đá, con lăn của băng tải hoặc bạc đạn dùng trong máy nghiền, nơi mà yêu cầu bôi trơn đạt hiệu quả cao, kéo dài tuổi thọ cho thiết bị.

Tham khảo sản phẩm: Mỡ bôi trơn

Dầu tuần hoàn – dầu dẫn động

Dầu tuần hoàn, còn được gọi là dầu dẫn động, là một loại chất lỏng được sử dụng trong nhiều hệ thống cơ khí, đặc biệt trong các ứng dụng đòi hỏi khả năng làm mát và bôi trơn.

Chúng thường được ứng dụng trong các ổ trục lớn và trong các bơm tuần hoàn, giúp đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định và bền bỉ của các thiết bị này.

Khi lựa chọn dầu cho các ứng dụng này, ưu tiên hàng đầu thường là các sản phẩm có khả năng chống oxy hóa tốt và có khả năng tách khí hiệu quả. Điều này sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của dầu và bảo vệ các bộ phận máy móc khỏi những tác hại do quá trình oxi hóa cũng như sự tích tụ khí trong hệ thống.

Việc sử dụng dầu có tính năng này không chỉ cải thiện hiệu quả hoạt động mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an toàn và giảm thiểu chi phí bảo trì cho thiết bị.

Tham khảo sản phẩm: Dầu tuần hoàn NP VACITO

Giải pháp bôi trơn cho từng nhóm thiết bị

Giải pháp bôi trơn cho từng loại thiết bị là rất quan trọng để đảm bảo hiệu suất và độ bền của các máy móc.

Máy nghiền đá

Về mặt bảo trì và bôi trơn, cần sử dụng dầu bánh răng với các loại độ nhớt 220, 320 hoặc 460, tùy thuộc vào tải trọng mà máy nghiền sẽ phải làm việc. Việc chọn đúng chủng loại dầu rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của máy.

Đối với ổ bi, cần sử dụng mỡ bôi trơn EP2, loại mỡ này giúp đảm bảo có sự bôi trơn hiệu quả, giảm thiểu ma sát và độ mài mòn giữa các bộ phận chuyển động.

Thời gian bảo trì cũng như lịch trình bôi trơn rất quan trọng. Cứ sau 250 giờ hoạt động, cần kiểm tra tình trạng bôi trơn của máy, và sau 1.000 giờ, phải tiến hành thay dầu để đảm bảo máy luôn hoạt động hiệu quả.

Ngoài ra, trong quá trình vận hành máy nghiền đá, cần thường xuyên kiểm tra một số thông số như rung động, nhiệt độ và tiếng ồn của máy. Những yếu tố này giúp phát hiện sớm các vấn đề có thể xảy ra, từ đó có các biện pháp khắc phục kịp thời để đảm bảo máy hoạt động nhanh chóng và an toàn.

Hệ thống sàng – băng tải

Chúng ta nên sử dụng loại mỡ có khả năng chịu rung lắc tốt, chống thấm nước và đặc biệt là có tính bám dính hiệu quả với các bộ phận của máy móc, nhằm đảm bảo rằng mọi thứ hoạt động trơn tru và ổn định.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc bôi quá nhiều mỡ không phải là một giải pháp tốt. Chính việc này có thể dẫn đến hiện tượng quá nhiệt, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất hoạt động của thiết bị.

Trước khi tiếp tục cấp thêm dầu mỡ vào các điểm cần bôi trơn, chúng ta phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ bụi bẩn và đá, vì việc này sẽ giúp bảo vệ máy móc, duy trì độ bền và hiệu suất của hệ thống.

Xe cơ giới mỏ

Đối với dầu động cơ, nên thực hiện việc thay thế sau mỗi 250 đến 500 giờ làm việc. Dầu động cơ giữ vai trò rất quan trọng trong việc bôi trơn các bộ phận bên trong của động cơ, giúp giảm ma sát và nâng cao hiệu suất làm việc.

Mỡ bôi trơn cho khớp láp cần được kiểm tra và bổ sung thường xuyên, ít nhất là 1 đến 2 lần mỗi tuần. Điều này giúp đảm bảo các khớp láp hoạt động trơn tru, ngăn chặn hiện tượng kẹt khớp hoặc hư hỏng do bôi trơn không đủ.

Ngoài ra, việc kiểm tra lọc gió cũng trở nên cần thiết thường xuyên, nhất là trong môi trường làm việc có bụi bẩn nhiều. Lọc gió sạch sẽ giúp động cơ hoạt động tốt hơn, không bị ảnh hưởng bởi bụi bẩn xâm nhập, từ đó prolong độ bền của xe.

Máy nén khí – máy phát điện

Dầu mà chúng ta sử dụng trong máy nén khí thuộc loại tổng hợp và thường được phân loại vào nhóm III. Loại dầu này có nhiều ưu điểm, chẳng hạn như khả năng bôi trơn tốt hơn, ổn định nhiệt độ cao và tuổi thọ dài hơn so với các loại dầu thông thường khác.

Về chu kỳ thay dầu, thường thì người dùng cần thực hiện việc này sau mỗi khoảng thời gian từ 2.000 đến 4.000 giờ hoạt động. Thời gian thay dầu cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ sử dụng và điều kiện làm việc của máy.

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng cần chú ý là nhiệt độ hoạt động của máy nén khí, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ bền của thiết bị. Việc lọc và tách dầu cũng là một khía cạnh không thể thiếu để đảm bảo rằng hệ thống luôn hoạt động hiệu quả và tránh hư hỏng do dầu bẩn hoặc các tạp chất khác.

Lợi ích khi áp dụng giải pháp bôi trơn đúng chuẩn

Giảm mài mòn từ 30 đến 50%

• Khi sử dụng các giải pháp bôi trơn đúng cách, mức độ mài mòn của các bộ phận máy có thể được giảm hẳn từ 30 đến 50%. Điều này giúp cho hệ thống hoạt động hiệu quả hơn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.

Giảm đến 20–40% chi phí bảo trì

• Việc bôi trơn chính xác không chỉ giúp nâng cao hiệu suất mà còn giảm thiểu chi phí bảo trì. Theo khảo sát, chi phí duy trì thiết bị có thể giảm từ 20 đến 40%, nhờ vào việc hạn chế tần suất bảo trì và sửa chữa.

Giảm nguy cơ máy dừng đột ngột

• Khi bôi trơn được thực hiện một cách hiệu quả, nguy cơ xảy ra tình trạng máy móc dừng đột ngột cũng giảm đi đáng kể. Điều này là rất quan trọng để đảm bảo quy trình sản xuất diễn ra liên tục và trơn tru.

Tăng sản lượng khai thác

• Việc áp dụng giải pháp bôi trơn chuẩn xác không chỉ giúp giảm thiểu sự cố mà còn nâng cao năng suất làm việc. Do đó, sản lượng khai thác sẽ tăng lên, mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt cho doanh nghiệp.

Gia tăng tuổi thọ của vòng bi và bánh răng từ 2 đến 3 lần

• Một trong những lợi ích lớn nhất của bôi trơn đúng chuẩn chính là việc kéo dài tuổi thọ của các bộ phận quan trọng như vòng bi và bánh răng. Những bộ phận này có thể sống lâu hơn từ 2 đến 3 lần, từ đó tiết kiệm chi phí thay thế và nâng cao độ tin cậy của thiết bị.

Nhà máy hoạt động ổn định, giảm thời gian dừng máy và tăng hiệu quả kinh doanh

• Cuối cùng, nhờ vào việc đảm bảo bôi trơn chính xác, nhà máy sẽ hoạt động một cách ổn định hơn. Điều này không chỉ giúp giảm thời gian dừng máy (downtime) mà còn tăng cường hiệu quả kinh doanh, từ đó tạo ra lợi nhuận cao hơn cho doanh nghiệp.

Bảng tư vấn chọn dầu nhớt theo từng thiết bị