Máy dệt kim tròn và dệt kim ngang là hai loại máy chủ lực trong ngành dệt may hiện đại, với tốc độ vận hành cao và yêu cầu khắt khe về độ chính xác. Để máy hoạt động ổn định, bền bỉ và cho ra sản phẩm chất lượng, việc lựa chọn đúng loại dầu bôi trơn là yếu tố quyết định. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các tiêu chí kỹ thuật quan trọng khi chọn dầu bôi trơn cho hai loại máy dệt kim này.
Xem thêm: Dầu dệt kim dành cho máy may công nghiệp
1. Hiểu rõ đặc điểm vận hành của máy dệt kim tròn và máy dệt kim ngang
Máy dệt kim tròn có thiết kế dạng hình trụ, kim dệt di chuyển theo chu vi tạo ra ống vải liên tục. Loại máy này thường hoạt động ở tốc độ cao, liên tục trong thời gian dài. Ngược lại, máy dệt kim ngang có kết cấu tuyến tính, kim dệt di chuyển theo chiều ngang để tạo thành các tấm vải phẳng, đòi hỏi độ chính xác cực cao và khả năng thay đổi mẫu mã linh hoạt.
Cả hai loại máy đều có nhiều chi tiết cơ khí chuyển động nhanh như kim, cam, thanh dẫn và ổ trượt. Do đó, chúng yêu cầu một loại dầu bôi trơn có khả năng làm việc ổn định dưới điều kiện tải cao, tốc độ lớn và nhiệt độ thay đổi liên tục. Đồng thời, dầu cần có khả năng chống bay hơi và không tạo cặn để tránh làm tắc nghẽn kim hay ảnh hưởng đến chất lượng sợi vải.
2. Độ nhớt phù hợp với thiết bị
Một trong những tiêu chí quan trọng hàng đầu khi lựa chọn dầu cho máy dệt kim là độ nhớt (viscosity). Độ nhớt phải đủ để duy trì lớp màng bôi trơn giữa các chi tiết chuyển động nhưng không được quá đặc để tránh làm chậm tốc độ hoặc gây nóng máy. Thông thường, các loại dầu có độ nhớt ISO VG 22 – 46 được sử dụng phổ biến cho máy dệt kim.
Đối với máy dệt kim tròn, thường ưu tiên dầu có độ nhớt thấp hơn để đảm bảo khả năng lưu thông tốt và giảm ma sát ở tốc độ quay cao. Trong khi đó, máy dệt kim ngang hoạt động với chu trình dừng – khởi động liên tục, cần dầu có độ nhớt vừa phải để duy trì độ ổn định mà vẫn đảm bảo khởi động dễ dàng.
3. Khả năng chống bay hơi và chống tạo cặn
Khi máy vận hành liên tục trong nhiều giờ đồng hồ, dầu bôi trơn dễ bị bay hơi, đặc biệt ở những vị trí có nhiệt độ cao như đầu kim, ổ trục và cam dẫn. Dầu bốc hơi không chỉ làm giảm hiệu quả bôi trơn mà còn để lại cặn bẩn hoặc các hợp chất oxy hóa, gây tắc nghẽn và mài mòn chi tiết. Vì vậy, lựa chọn dầu có chỉ số bay hơi thấp và khả năng chống oxy hóa cao là điều kiện tiên quyết.
Dầu gốc tổng hợp thường có khả năng chịu nhiệt và kháng bay hơi tốt hơn dầu khoáng. Ngoài ra, phụ gia chống oxy hóa cũng đóng vai trò hỗ trợ kéo dài tuổi thọ dầu và ngăn chặn hiện tượng hình thành cặn trong hệ thống.
4. Độ sạch và khả năng chống nhiễm màu vải
Máy dệt tiếp xúc trực tiếp với sợi vải, do đó dầu bôi trơn phải có độ tinh khiết cao, không chứa tạp chất và màu sắc phải thật nhạt hoặc không màu. Bất kỳ dầu nào dễ để lại vết hoặc khó giặt tẩy đều có thể làm hỏng cả cuộn vải thành phẩm.
Doanh nghiệp cần ưu tiên chọn loại dầu có khả năng “giặt sạch” – nghĩa là nếu dầu dính vào sợi, nó có thể được giặt sạch hoàn toàn trong quá trình xử lý sau dệt (như tẩy trắng hoặc nhuộm). Đây là yếu tố then chốt đảm bảo không ảnh hưởng đến độ thẩm mỹ cũng như giá trị thương mại của sản phẩm.
5. Tính ổn định và độ tương thích với vật liệu chế tạo thiết bị
Một loại dầu tốt không chỉ giúp bôi trơn mà còn không gây ảnh hưởng tiêu cực đến vật liệu chế tạo các chi tiết máy như cao su, nhựa, kim loại màu. Nếu dầu phản ứng với các vật liệu này, có thể gây phồng, nứt, hoặc ăn mòn – ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuổi thọ và độ chính xác của thiết bị.
Do đó, cần kiểm tra mức độ tương thích hóa học của dầu với các vật liệu chế tạo máy thông qua khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp dầu uy tín.
6. Tiêu chuẩn an toàn và môi trường
Ngoài các tiêu chí kỹ thuật, dầu bôi trơn cho máy dệt còn phải tuân thủ các yêu cầu về an toàn lao động và bảo vệ môi trường. Ưu tiên lựa chọn các loại dầu không chứa kim loại nặng, không có phụ gia độc hại và có khả năng phân hủy sinh học. Điều này không chỉ giúp giảm rủi ro cho người vận hành mà còn tạo hình ảnh tích cực cho doanh nghiệp trong bối cảnh ngành dệt may đang hướng đến sản xuất bền vững.
Chọn đúng loại dầu bôi trơn cho máy dệt kim tròn và máy dệt kim ngang là bước quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất thiết bị, duy trì chất lượng sản phẩm và giảm thiểu sự cố trong quá trình vận hành. Các tiêu chí như độ nhớt, khả năng chống bay hơi, độ sạch, tính tương thích vật liệu và tiêu chuẩn môi trường cần được xem xét kỹ lưỡng. Ở bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về các đặc tính kỹ thuật quan trọng của dầu dệt may, đặc biệt là tính năng chống bám màu và khả năng bay hơi thấp.