Trong dây chuyền nghiền đá, hệ thống truyền động – đặc biệt là hộp giảm tốc và bộ bánh răng của máy nghiền – phải làm việc liên tục dưới tải trọng cực lớn, rung lắc mạnh và môi trường bụi đá dày đặc. Bánh răng luôn ở trạng thái chịu ma sát, va đập, chịu tải xung kích khi đá vào/phát ra, nên chỉ cần bôi trơn không đúng loại là rất dễ xảy ra các vấn đề: mài mòn nhanh, tróc rỗ bề mặt răng, tăng nhiệt độ hộp số, rò rỉ dầu, thậm chí gãy răng – kẹt máy. Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn đúng dầu bánh răng EP 220 / 320 không chỉ là thao tác kỹ thuật đơn thuần, mà là yếu tố quyết định trực tiếp đến độ bền, hiệu suất và tuổi thọ toàn bộ cụm truyền động của máy nghiền trong mỏ & nhà máy đá.
Dựa trên đặc thù tải trọng, tốc độ quay, nhiệt độ vận hành và thiết kế của từng dòng máy, kỹ thuật viên cần hiểu rõ khi nào nên dùng dầu bánh răng EP 220 / 320 cho máy nghiền hàm, khi nào ưu tiên EP 320 cho nghiền côn hay VSI, và đâu là giới hạn an toàn cho từng cấp độ nhớt. Bài viết này thuộc content pillar “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”, sẽ cung cấp một góc nhìn đầy đủ, dễ áp dụng giúp kỹ thuật viên, chủ mỏ và đơn vị vận hành lựa chọn chính xác dầu bánh răng cho máy nghiền hàm – côn – VSI – búa, từ đó tối ưu vận hành, giảm dừng máy và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Xem thêm: Dầu nhớt chuyên dụng cho mỏ đá: Lựa chọn nào giúp vận hành ổn định?
EP 220 và EP 320 là gì? – Khái niệm & tiêu chuẩn
EP (Extreme Pressure) là gì?
EP là viết tắt của “Extreme Pressure” – thuật ngữ dùng để chỉ dòng dầu bánh răng chịu cực áp, trong đó dầu bánh răng EP 220 / 320 được pha chế với hệ phụ gia lưu huỳnh – phốt pho (Sulfur – Phosphorus) đặc biệt. Khi bánh răng làm việc dưới tải trọng lớn, bề mặt kim loại tiếp xúc trực tiếp với nhau, phụ gia EP sẽ phản ứng trên bề mặt răng, tạo thành một lớp phim bảo vệ mỏng, bền, giúp:
Tạo màng bảo vệ chống mài mòn khi tải trọng tăng đột ngột, đặc biệt trong các tình huống “sốc tải” khi đá cứng, đá to rơi vào buồng nghiền.
Giảm ma sát, chống tróc rỗ bề mặt bánh răng (pitting) – một dạng hư hỏng rất phổ biến ở hộp giảm tốc máy nghiền nếu dùng dầu không có phụ gia EP hoặc độ nhớt không phù hợp.
Giảm nhiệt, ổn định vận hành trong điều kiện khắc nghiệt, giúp nhiệt độ dầu trong hộp số luôn nằm trong ngưỡng an toàn, hạn chế hiện tượng biến chất, oxy hóa dầu quá nhanh.
Chính vì vậy, trong các ứng dụng tải nặng, va đập liên tục như máy nghiền hàm, nghiền côn, nghiền VSI, hộp giảm tốc băng tải tại mỏ đá, dầu bánh răng EP 220 / 320 gần như được xem là tiêu chuẩn bắt buộc cho dầu bánh răng máy nghiền đá, đảm bảo hệ thống truyền động vận hành ổn định, bền bỉ và giảm tối đa nguy cơ hỏng hóc ngoài ý muốn.
Sự khác nhau giữa EP 220 và EP 320
Sự khác nhau giữa EP 220 và EP 320 trước hết nằm ở độ nhớt – và chính độ nhớt này quyết định cách mà dầu bánh răng EP 220 / 320 bảo vệ bánh răng trong điều kiện làm việc thực tế tại mỏ đá.
EP 220 có độ nhớt thấp hơn một bậc, nên dầu “mỏng” hơn, dễ luân chuyển hơn bên trong hộp số. Điều này giúp dầu tiếp cận nhanh đến các bề mặt làm việc, phù hợp với tải vừa, tốc độ quay cao hơn, hoặc các hộp số có khe hở nhỏ, cần khả năng bơm và tuần hoàn dầu tốt. Trong những ứng dụng này, dùng dầu bánh răng EP 220 sẽ giúp máy chạy “thoáng” hơn, giảm tổn thất công suất không cần thiết.
EP 320 có độ nhớt cao hơn, dầu “dày” hơn, tạo màng dầu bám dính rất chắc trên bề mặt răng, đặc biệt hữu ích với tải nặng, va đập lớn, tốc độ quay thấp – trung bình như máy nghiền côn, nghiền VSI công suất lớn hoặc hộp giảm tốc chính của băng tải tại mỏ. Dầu bánh răng EP 320 giúp giảm mài mòn, chống tróc rỗ tốt hơn trong điều kiện tải nặng liên tục.
Nhìn chung, cấp độ nhớt càng cao thì khả năng bám dính và chịu tải của màng dầu càng tốt, bánh răng được “đệm” tốt hơn, nhưng ngược lại tiêu hao năng lượng cũng tăng nhẹ do lực cản của dầu lớn hơn. Vì vậy, trong chiến lược “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”, việc chọn dầu bánh răng EP 220 / 320 cần cân bằng giữa: tải trọng – tốc độ – nhiệt độ vận hành – yêu cầu tiết kiệm năng lượng, chứ không chỉ nhìn vào một con số cấp độ nhớt.
Bảng so sánh EP 220 vs EP 320 cho máy nghiền
| Tiêu chí | EP 220 | EP 320 |
|---|---|---|
| Độ nhớt | Thấp hơn | Cao hơn |
| Bám dính | Trung bình | Rất tốt |
| Tải trọng phù hợp | Vừa | Nặng |
| Nhiệt độ vận hành phù hợp | < 80°C | > 80°C |
| Ma sát & mài mòn | Tốt | Tốt hơn |
| Tiêu hao nhiên liệu | Ít | Tăng nhẹ |
| Ứng dụng | Máy nhỏ – tốc độ cao | Máy lớn – tải nặng – bụi nhiều |
Khi nào dùng EP 220 cho máy nghiền?
EP 220 thường được lựa chọn trong những trường hợp mà hệ thống truyền động vẫn chịu tải nặng, nhưng không đến mức cực đoan như các máy nghiền côn hoặc VSI công suất lớn. Cụ thể, dầu bánh răng EP 220 / 320 – trong đó EP 220 là lựa chọn ưu tiên – sẽ phù hợp với:
Máy nghiền hàm công suất trung bình: tải trọng vẫn lớn nhưng tốc độ quay của trục cao hơn, cần dầu có độ nhớt vừa phải để đảm bảo bôi trơn tốt mà không gây cản trở chuyển động.
Máy nghiền có tốc độ quay cao: nếu dùng dầu quá đặc, hộp số sẽ chạy “ì”, nóng lên nhanh và tổn hao năng lượng nhiều; EP 220 giúp dầu tuần hoàn tốt hơn, giảm ma sát thủy lực.
Hộp số vận hành dưới 80°C: trong dải nhiệt này, EP 220 giữ được độ nhớt ổn định, đủ dày để bảo vệ bánh răng nhưng không quá đặc để gây khó bơm hoặc làm nóng dầu.
Tải trọng không quá nặng: với các cụm truyền động không chịu xung kích quá lớn, EP 220 là lựa chọn hợp lý về cả kỹ thuật và chi phí.
Hộp số có khe hở nhỏ, cần dầu loãng hơn để bơm dễ dàng: độ nhớt thấp hơn của EP 220 giúp dầu dễ dàng đi vào mọi khe hở, rãnh răng, ổ đỡ trong hộp số.
Trong thực tế vận hành tại mỏ & nhà máy đá, dầu bánh răng EP 220 thường được áp dụng cho:
Máy nghiền búa cỡ vừa và nhỏ, nơi tốc độ quay cao, tải va đập có nhưng không ở mức cực nặng.
Máy nghiền hàm nhỏ hoặc máy cấp liệu có truyền động bánh răng.
Hộp giảm tốc băng tải phụ trợ, các băng tải nhánh, băng tải trung chuyển – nơi tải trọng thấp hơn băng tải chính.
Việc hiểu rõ những ứng dụng phù hợp cho EP 220 giúp kỹ thuật viên và chủ mỏ lựa chọn đúng loại dầu bánh răng EP 220 / 320 cho từng vị trí, tránh tình trạng “dùng quá tay” (dầu quá đặc) gây tốn năng lượng, hoặc “dùng thiếu” (dầu quá loãng) khiến bánh răng nhanh mòn và giảm tuổi thọ thiết bị.
Khi nào dùng EP 320 cho máy nghiền?
Nếu như EP 220 phù hợp với các ứng dụng tải vừa, tốc độ cao, thì EP 320 lại là “ứng viên nặng ký” dành cho những vị trí tải trọng cực nặng, va đập lớn, làm việc trong môi trường khắc nghiệt nhất trong mỏ & nhà máy đá. Trong nhóm dầu bánh răng EP 220 / 320, EP 320 sở hữu độ nhớt cao hơn, tạo màng dầu dày và bám dính chắc lên bề mặt răng, giúp bảo vệ bánh răng tốt hơn khi phải chịu lực nén, lực xung kích liên tục.
EP 320 thường được khuyến nghị cho:
Máy nghiền cỡ lớn như nghiền côn, nghiền VSI – nơi cụm truyền động phải “gánh” cả sản lượng chính của mỏ, làm việc liên tục nhiều giờ mỗi ngày.
Các trường hợp tải trọng cực nặng, mô-men xoắn lớn, đặc biệt ở giai đoạn nghiền thứ cấp, nghiền tinh.
Hộp số có nhiệt độ vận hành thường xuyên trên 80°C – dấu hiệu cho thấy cụm truyền động chịu tải cao, ma sát lớn, cần dầu có độ nhớt cao hơn để giữ màng dầu ổn định.
Môi trường bụi đá dày đặc, bụi dễ bám dính và xâm nhập, khiến bề mặt răng nhanh mòn nếu màng dầu quá mỏng.
Các cụm bánh răng thường xuyên chịu va đập mạnh, cần màng dầu bám dính tốt để hấp thụ chấn động, hạn chế tróc rỗ bề mặt và mài mòn bất thường.
Trong ứng dụng thực tế tại mỏ & nhà máy đá, dầu bánh răng EP 320 thường được sử dụng cho:
Máy nghiền côn công suất 250–350–500 tph, nơi hộp giảm tốc phải làm việc dưới mô-men xoắn rất lớn.
VSI – máy nghiền trục đứng, chịu tải va đập mạnh và liên tục.
Hộp số tải nặng tại các mỏ đá có sản lượng lớn, băng tải chính, trạm nghiền trung tâm.
Ảnh hưởng khi chọn sai loại dầu (EP 220/EP 320)
Dùng EP 220 thay cho EP 320 (quá loãng)
Một trong những sai lầm khá phổ biến tại mỏ & nhà máy đá là dùng EP 220 thay cho EP 320 trong những ứng dụng đáng ra phải dùng dầu đặc hơn, chịu tải tốt hơn. Khi đó, về mặt kỹ thuật, có thể hiểu đơn giản là: dầu quá loãng so với yêu cầu thực tế, dẫn tới hàng loạt hệ quả nguy hiểm cho hệ thống truyền động.
Khi sử dụng dầu bánh răng EP 220 thay cho EP 320 trong các hộp số tải nặng:
Màng dầu trở nên quá mỏng, không đủ độ dày để tách rời hai bề mặt kim loại đang ăn khớp dưới tải nặng. Lúc này, bánh răng gần như “cọ kim loại lên kim loại”, làm tăng mài mòn một cách rõ rệt.
Do ma sát tăng, nhiệt độ hộp số tăng nhanh, dầu bị nóng lên, dễ oxy hóa, biến chất, dẫn đến giảm tuổi thọ dầu và giảm hiệu quả bôi trơn.
Khi màng dầu không đủ dày, các đỉnh răng va chạm trực tiếp với nhau, tạo ra tiếng kêu lớn, gằn máy, hú bất thường – đây là dấu hiệu điển hình cho thấy dầu bánh răng EP 220 / 320 đang bị chọn sai cấp độ nhớt.
Về lâu dài, bề mặt răng sẽ xuất hiện hiện tượng tróc rỗ (pitting) – các vết lõm nhỏ li ti trên mặt răng, nếu không xử lý kịp thời sẽ lan rộng, làm yếu chân răng.
Khi đã đến mức này, nguy cơ gãy răng – vỡ bánh răng – hỏng toàn bộ hộp số là hoàn toàn có thể xảy ra, kéo theo hậu quả nặng nề: dừng máy đột ngột, hỏng thiết bị, thiệt hại sản lượng và chi phí sửa chữa rất lớn.
Dùng EP 320 thay cho EP 220 (quá đặc)
Ngược lại với trường hợp dầu quá loãng, dùng EP 320 thay cho EP 220 trong những hệ thống chỉ cần độ nhớt thấp hơn cũng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Khi đó, có thể hiểu đơn giản là dầu quá đặc so với yêu cầu thực tế, khiến toàn bộ cụm truyền động phải “gồng mình” làm việc nặng nhọc hơn mức cần thiết. Máy sẽ chạy nặng hơn, ì hơn, mô-tơ và động cơ phải tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để thắng lại lực cản của lớp dầu quá dày, dẫn đến tăng tiêu hao nhiên liệu và điện năng – một chi phí mà nhiều đơn vị hay bỏ qua khi chọn dầu bánh răng EP 220 / 320.
Do độ nhớt cao, dầu khó bơm và khó tuần hoàn trong hộp số, đặc biệt ở điều kiện khởi động lạnh hoặc khi tốc độ quay không quá lớn. Hậu quả là một số vùng bánh răng có thể bị thiếu dầu, màng dầu không kịp hình thành đầy đủ, dẫn đến mài mòn cục bộ. Đồng thời, lực cản nội tại của dầu tăng khiến dầu nóng lên rất nhanh, đẩy nhiệt độ hộp số lên cao, thúc đẩy quá trình oxy hóa dầu, làm dầu nhanh xuống cấp, giảm tuổi thọ và mất dần tính năng bôi trơn. Khi hệ truyền động phải làm việc trong tình trạng đó, máy dễ rung mạnh hơn, tải truyền động tăng, ảnh hưởng đến bạc đạn, trục, khớp nối và cả động cơ kéo.
Về tổng thể, chọn sai loại dầu trong nhóm dầu bánh răng EP 220 / 320 – dù là dùng dầu quá đặc hay quá loãng – đều có thể trở thành nguyên nhân trực tiếp gây downtime, dừng máy ngoài kế hoạch và chi phí sửa chữa lớn cho mỏ & nhà máy đá. Vì vậy, việc lựa chọn đúng cấp độ nhớt không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà còn là một quyết định kinh tế quan trọng trong chiến lược “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”.
Tiêu chí chọn dầu bánh răng EP cho máy nghiền đá
Xem thêm: Các sản phẩm dầu bánh răng tại NPOIL
Dựa vào loại máy nghiền
Một trong những tiêu chí quan trọng nhất khi lựa chọn dầu bánh răng EP 220 / 320 cho hệ thống truyền động là loại máy nghiền đang sử dụng trong dây chuyền mỏ & nhà máy đá. Mỗi loại máy có đặc thù tải trọng, tốc độ quay và kiểu làm việc khác nhau, vì vậy nhu cầu về độ nhớt và khả năng chịu tải của dầu bánh răng cũng không giống nhau.
Với máy nghiền côn, đây là dòng máy chịu tải rất nặng, mô-men xoắn lớn, làm việc liên tục ở công đoạn nghiền thứ cấp hoặc nghiền tinh. Hộp số và cụm bánh răng phải gánh lực ép đá lớn, va đập nhiều, vì vậy ưu tiên lựa chọn dầu bánh răng EP 320 để có màng dầu dày, bám dính tốt, bảo vệ răng trong điều kiện tải nặng.
Với máy nghiền VSI (máy nghiền trục đứng), lực va đập và xung lực cực lớn, tốc độ làm việc cao, tải trọng truyền qua bánh răng và ổ trục rất khắc nghiệt. Trong trường hợp này, sử dụng dầu bánh răng EP 320 gần như là tiêu chuẩn bắt buộc để đảm bảo khả năng chịu cực áp, hạn chế mài mòn và tróc rỗ bề mặt răng.
Máy nghiền hàm có thể chia thành nhiều cấp công suất: với các dòng cỡ nhỏ và trung bình, dầu bánh răng EP 220 thường đã đáp ứng tốt yêu cầu bôi trơn; tuy nhiên với những model lớn, tải nặng, thời gian chạy dài và sản lượng lớn, kỹ thuật viên nên cân nhắc chuyển sang EP 320 để tăng độ an toàn cho hộp số. Vì vậy, với máy nghiền hàm, lựa chọn giữa EP 220 hoặc EP 320 sẽ phụ thuộc vào công suất, tải trọng và điều kiện vận hành thực tế.
Đối với máy nghiền búa, thường có tốc độ quay cao hơn, tải trọng ở mức vừa đến nặng nhưng đặc tính truyền động khác với nghiền côn và VSI, nên dầu bánh răng EP 220 thường là lựa chọn hợp lý, giúp hộp số đủ bôi trơn mà không gây “ì máy” hay tổn hao năng lượng quá nhiều.
Dựa theo tải trọng
Bên cạnh yếu tố loại máy, tải trọng làm việc thực tế cũng là tiêu chí cốt lõi để lựa chọn đúng dầu bánh răng EP 220 / 320 cho hệ thống truyền động trong mỏ & nhà máy đá.
Với tải vừa, như các hộp số băng tải phụ trợ, một số máy nghiền hàm cỡ nhỏ – trung bình, cụm truyền động không phải gánh mô-men xoắn quá lớn hoặc không làm việc liên tục ở mức tải cực đại. Trong những trường hợp này, sử dụng dầu bánh răng EP 220 là hợp lý: độ nhớt vừa phải giúp dầu dễ tuần hoàn, giảm ma sát thủy lực, máy chạy “thoáng” hơn, tiết kiệm năng lượng mà vẫn đảm bảo tạo được màng dầu bảo vệ bánh răng.
Ngược lại, với tải nặng – điển hình như máy nghiền côn, VSI, máy nghiền công suất lớn, băng tải chính chở đá ra kho hoặc ra cảng – hệ thống bánh răng phải chịu lực nén, lực xung kích và mô-men rất lớn trong thời gian dài. Lúc này, dầu bánh răng EP 320 với độ nhớt cao hơn sẽ phát huy ưu thế: màng dầu dày, bám dính chắc, chịu cực áp tốt, giảm mài mòn và tróc rỗ bề mặt răng. Dù có thể làm tăng nhẹ tiêu hao năng lượng, nhưng đổi lại giúp bảo vệ thiết bị tối đa và giảm nguy cơ hỏng hóc đột ngột.
Tóm lại, trong chiến lược “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”, có thể hiểu đơn giản:
Tải vừa → ưu tiên EP 220
Tải nặng → ưu tiên EP 320
Theo nhiệt độ vận hành
Yếu tố nhiệt độ vận hành của hộp số cũng là một chỉ số rất quan trọng khi lựa chọn dầu bánh răng EP 220 / 320 cho máy nghiền đá trong mỏ & nhà máy.
Khi nhiệt độ vận hành < 80°C, hệ thống truyền động đang làm việc trong vùng tương đối an toàn, tải trọng và ma sát chưa đến mức quá khắc nghiệt. Trong dải nhiệt này, dùng dầu bánh răng EP 220 là phù hợp: độ nhớt vừa phải, dầu không quá đặc, giúp hộp số quay nhẹ, giảm tổn thất công suất, hạn chế sinh nhiệt thêm do lực cản của dầu.
Khi nhiệt độ vận hành tiệm cận hoặc vượt 80°C, đây là dấu hiệu cho thấy tải trọng lớn, ma sát cao hoặc thời gian làm việc liên tục, lúc này màng dầu cần phải “chắc” hơn để bảo vệ bánh răng. Ở ngưỡng này, kỹ thuật thường ưu tiên chuyển sang dầu bánh răng EP 320, với độ nhớt cao hơn, màng dầu dày và bám dính tốt hơn, giúp giảm mài mòn, hạn chế tróc rỗ bề mặt răng và ổn định vận hành trong điều kiện nhiệt cao.
Trong bức tranh tổng thể “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”, có thể hiểu đơn giản:
Hộp số mát, < 80°C → ưu tiên EP 220
Hộp số nóng, từ khoảng 80°C trở lên → cân nhắc dùng EP 320 kết hợp cùng tải trọng và loại máy để chọn đúng dầu bánh răng EP 220 / 320 cho từng vị trí.
Theo tình trạng bánh răng
Một tiêu chí nữa thường bị bỏ sót khi chọn dầu bánh răng EP 220 / 320 là tình trạng thực tế của bánh răng sau một thời gian vận hành. Trong nhiều dây chuyền nghiền đá, khi kiểm tra bảo dưỡng định kỳ, kỹ thuật viên phát hiện bề mặt răng đã có dấu hiệu mòn, xước, tróc nhẹ (pitting) hoặc khe hở ăn khớp đã lớn hơn so với ban đầu. Ở giai đoạn này, nếu vẫn tiếp tục sử dụng dầu có độ nhớt thấp, màng dầu sẽ khó “lấp đầy” được khe hở và không còn đủ dày để bảo vệ tốt bề mặt làm việc.
Trong những trường hợp bánh răng đã mòn, việc chuyển sang dùng EP 320 là giải pháp thường được khuyến nghị. Với độ nhớt cao hơn, dầu bánh răng EP 320 tạo màng dầu dày và bám dính tốt hơn trên bề mặt răng, hỗ trợ bù lại phần khe hở tăng lên do mài mòn, giúp giảm va đập kim loại – kim loại và hạn chế tiến triển thêm của hiện tượng tróc rỗ. Đây là một cách “gia cố” bôi trơn bằng giải pháp dầu mỡ, giúp kéo dài thêm tuổi thọ bộ truyền động trước khi phải đại tu hoặc thay bánh răng mới, đồng thời vẫn nằm trong logic tối ưu tổng thể của “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá” khi lựa chọn đúng giữa dầu bánh răng EP 220 / 320 cho từng tình trạng thiết bị.
Theo khuyến nghị của nhà sản xuất
Nếu có thông số từ hãng máy, cần ưu tiên theo đúng tiêu chuẩn.
Quy trình thay dầu bánh răng chuẩn cho máy nghiền
Để dầu bánh răng EP 220 / 320 phát huy đúng hiệu quả bảo vệ hộp số và bánh răng máy nghiền, quy trình thay dầu cần được thực hiện đúng kỹ thuật – không chỉ đơn giản là “xả ra rồi đổ dầu mới vào”. Dưới đây là quy trình thay dầu bánh răng chuẩn cho máy nghiền trong bối cảnh mỏ & nhà máy đá:
Xả sạch dầu cũ ở trạng thái còn ấm
Nên cho máy dừng một thời gian ngắn nhưng vẫn giữ dầu trong hộp số ở trạng thái còn ấm (không quá nóng). Lúc này, dầu bánh răng EP 220 / 320 có độ loãng vừa đủ để chảy ra dễ dàng, cuốn theo cặn bẩn, mạt kim loại và tạp chất. Mở hết các van xả, tháo nút đáy để dầu thoát ra hoàn toàn, tránh để dầu cũ tồn đọng trong hộp.
Xịt rửa hoặc súc rửa nếu có nhiều cặn kim loại
Nếu trong dầu xả ra thấy nhiều mạt sắt, cặn đen, bùn dầu, cần tiến hành súc rửa hộp số bằng dầu súc rửa chuyên dụng hoặc một lượng dầu mới dùng tạm để tráng. Mục tiêu là làm sạch bề mặt bên trong, rãnh răng, ổ trục… để dầu bánh răng EP 220 / 320 mới không bị “bẩn ngay từ đầu”, giúp kéo dài tuổi thọ dầu và tăng hiệu quả bôi trơn.
Kiểm tra phớt – lỗ thở – gioăng
Trước khi đổ dầu mới, cần kiểm tra kỹ:
Phớt kín dầu quanh trục ra, trục vào của hộp số
Lỗ thở (breather) có bị nghẹt không
Gioăng, mặt bích có bị rò rỉ, nứt, lỏng bulông không
Nếu các vị trí này hỏng, dù dùng dầu bánh răng EP 220 / 320 tốt đến đâu cũng dễ bị rò rỉ, hút ẩm, nhiễm bụi và nhanh xuống cấp.
Đổ đúng dung tích dầu theo khuyến cáo
Dựa vào tài liệu kỹ thuật của nhà sản xuất máy hoặc hộp giảm tốc để đổ đúng dung tích dầu. Đổ thiếu → không đủ ngập bánh răng, màng dầu không hoàn chỉnh; đổ thừa → dầu bị đánh bọt, tăng nhiệt, dễ rò rỉ. Lúc này, việc chọn đúng giữa EP 220 hay EP 320 phải đi kèm với đúng số lượng mới đạt được hiệu quả bôi trơn tối ưu.
Khởi động không tải 15–20 phút
Sau khi đổ dầu mới, cho máy chạy không tải trong khoảng 15–20 phút để:
Dầu bánh răng EP 220 / 320 được phân bố đều trong hộp số
Màng dầu hình thành trên toàn bộ bề mặt bánh răng, ổ trục
Phát hiện sớm các vị trí rò rỉ nếu có
Đây là bước “chạy rà dầu” quan trọng nhưng hay bị bỏ qua trong thực tế.
Kiểm tra sau khi chạy thử
Sau khi chạy không tải, cần kiểm tra lại nhanh các yếu tố:
Màu dầu: phải còn trong, không đục, không lẫn bọt bất thường
Mùi khét: nếu mới chạy đã có mùi khét, cần kiểm tra lại tải, khe hở, chất lượng dầu
Mạt sắt: dùng nam châm hoặc que kiểm tra để xem có mạt sắt xuất hiện bất thường không
Nhiệt độ: theo dõi nhiệt độ vỏ hộp số; nếu nóng quá nhanh → có thể dầu chọn sai cấp độ nhớt, sai giữa EP 220 / 320, hoặc có vấn đề cơ khí bên trong.
Lập nhật ký thay dầu & lấy mẫu phân tích mỗi 3–6 tháng
Mỗi lần thay dầu bánh răng EP 220 / 320, nên ghi:
Thời gian thay dầu
Loại dầu, cấp độ nhớt, hãng dầu
Giờ hoạt động (giờ máy)
Ghi chú tình trạng dầu cũ (màu, mùi, cặn…)
Với các hộp số quan trọng (máy nghiền côn, VSI, băng tải chính), nên lấy mẫu dầu định kỳ 3–6 tháng để phân tích: độ nhớt, mạt kim loại, nước, hàm lượng phụ gia… Đây là công cụ chẩn đoán “sức khỏe” của bộ truyền động, giúp chủ động lên kế hoạch bảo trì, thay thế – đúng tinh thần của content pillar “Giải pháp bôi trơn cho mỏ & nhà máy đá”.
Khuyến nghị từ chuyên gia bôi trơn
EP 220 phù hợp cho máy nghiền nhỏ – tốc độ cao – tải trung bình
EP 320 phù hợp cho máy nghiền lớn – tải nặng – môi trường nhiều bụi
Nên chọn dầu gốc Group II hoặc Group III để kéo dài chu kỳ thay dầu
Với máy nghiền làm việc 20h/ngày → bắt buộc phân tích mẫu dầu định kỳ
Không trộn lẫn 2 loại dầu EP khác hãng
Chọn đúng dầu bánh răng EP 220 / 320 là bước quan trọng giúp:
Giảm mài mòn bánh răng lên 30–50%
Giảm nhiệt hộp số 5–10°C
Tăng tuổi thọ thiết bị gấp 2–3 lần
Giảm chi phí dừng máy – sửa chữa
Đồng thời tối ưu năng suất dây chuyền nghiền đá
Việc lựa chọn đúng dầu không chỉ dựa vào con số (220/320) mà còn phải căn cứ vào tải trọng, nhiệt độ, loại máy và điều kiện vận hành thực tế của từng mỏ.
